NIPT Plus Testi (Non İnvaziv Prenatal Test), Fetal DNA Tarama Testi olarak da adlandırılmaktadır. NIPT Plus doğum öncesi testi, gebeliğin ilk üç ayında Down sendromu gibi bir fetal kromozomal anormalliğin genetik riskini değerlendirmek için kullanılan güvenilir bir tarama testidir.
DNA, kromozomlarda bulunan genetik bilgiyi taşıyan yapıya verilen isimdir. Bebeğe ait DNA parçaları hamilelik sürecinde anne dolaşım sistemine geçmektedir. NIPT Plus Non invaziv prenatal test (NIPT) ile anneden alınan kan örneğinden elde edilen bebeğe ait DNA analiz edilmekte ve bebeğin sağlığını etkileyebilecek sayısal kromozom anomalileri incelenmektedir.
NIPT Plus, anne ve bebek için güvenli bir testtir. Amniyosentez gibi bebek için risk içeren girişimsel işlemlere gerek kalmadan sadece anneden kolayca alınabilen kan örneği ile çalışılmaktadır.
İnvaziv (Girişimsel) olmayan doğum öncesi testler hamileliğin 10. Haftasından itibaren Down sendromu (trizomi 21), Edwards sendromu (trizomi 18) ve Patau sendromu (trizomi 13) gibi bozuklukların yanı sıra eksik veya fazla X ve Y kromozomlarının neden olduğu durumları ve delesyon/duplikasyon sendromlarını belirler.
NIPT Plus’ın bir tanı testi değil, bir tarama testi olduğunu bilmek önemlidir. Bununla birlikte, genetik bir durum riskinin yüksek veya düşük olup olmadığını tahmin edebilir.
NIPT PlusTesti, plasentadan gelen annenin kan dolaşımındaki fetal cfDNA’yı inceler ve ölçer. Buna fetal fraksiyon denir. Mümkün olan en doğru test sonuçları için fetal fraksiyon yüzde 4’ün üzerinde olması gerekmektedir. Bu da genellikle hamileliğin 10. Haftasında ve sonrasında olur. Bu nedenle testin bu zaman diliminden sonra yapılması önerilmektedir.
Fetal cfDNA’nın analiz edilmesinin birkaç yolu vardır. En yaygın yol hem anneye ait hem de bebeğe ait cfDNA miktarını belirlemektir. NIPT Plus Testinde, bu kromozomların her birinden gelen cfDNA yüzdesinin “normal” kabul edilip edilmediğini görmek için belirli kromozomlara bakılmaktadır. Standart aralığa girerse sonuç “negatif” olacaktır. Bu, fetüsün, söz konusu kromozomların neden olduğu genetik koşullar riskinin azaldığı anlamına gelir. Eğer cfDNA standart aralıktan daha fazlaysa, bu “pozitif” bir sonuca yol açabilir, yani fetüsün bir genetik durum riskine sahip olabileceği anlamına gelir. Ancak şundan emin olunmalıdır ki: NIPT Plus yüzde yüz kesin sonuç vermez. Pozitif sonuç durumunda, herhangi bir gerçek pozitif fetal kromozomal anormalliği veya ilgili bozukluğu doğrulamak için daha fazla test gerekmektedir. Ayrıca çok düşük bir ihtimal olsa da hatalı negatif NIPT sonucu alma riskinin çok düşük olsa da var olduğunu belirtmek zorundayız.
Negatif veya düşük risk sonucu; bebeğin belirtilen kromozomal bozukluklardan birine sahip olma olasılığının çok düşük olduğu (fakat sıfır değil) anlamına gelmektedir.
Pozitif veya yüksek risk sonucu; bebeğin belirtilen kromozomal bozukluklardan birine sahip olma olasılığının çok yüksek olduğu (fakat %100 kesinlikte değil) anlamına gelmektedir. Bu sonuç sonrası doktorunuz gereken doğrulayıcı genetik testlerle ilgili size bilgi verecektir.
Çok düşük bir olasılıkla analiz edilen örnekten sonuç alınamayabilmektedir, bu durumda ikinci bir kan örneğini göndermeniz önerilecektir.
2020 yıında yapılan çalışmaya göre NIPT PlusTesti, Down sendromu için çok yüksek bir duyarlılığa (gerçek pozitif oran) ve özgüllüğe (gerçek negatif oran) sahiptir. Edwards ve Patau sendromu gibi diğer durumlar için duyarlılık biraz daha düşüktür ancak yine de güçlüdür. Bununla birlikte, testin yüzde 100 doğru veya tanısal olmadığını tekrarlamak önemlidir.
2015’te yayınlanan bir makale, düşük fetal cfDNA seviyeleri, kaybolan ikiz, anneye ait kromozom anormalliği ve fetüste meydana gelen diğer genetik anomaliler gibi hatalı pozitif ve hatalı negatif sonuçlar için çeşitli açıklamaları belgelemektedir.
NIPT Plus sonuçlarıyla ilgili çalışmada, yaygın kromozomal anormallikler açısından yüksek risk altındaki 426 kişiden her 1’inde hatalı negatif sonuç verdiği tespit edilmiştir. Trizomi 18 (Edwards sendromu) veya trizomi 21’in (Down sendromu) kromozomun kendi içindeki biyolojik farklılıkları gibi spesifik nedenlerden dolayı teşhis edilemediği belirlenmiştir. Yani sapma olasılığı 426 da 1’dir.
Hatalı pozitif tarama sonuçları da olabilir. NIPT Testi sonucunuz pozitifse, doktorunuz amniyosentez gibi ek genetik testler isteyecektir. Bazı durumlarda, bu tanı testleri bebeğin kromozom anormalliği olmadığını ortaya çıkarır.
NIPT Plus tarama testiniz pozitif cıkarsa doktorunuz ilave tanısal testler önerebilir. Bunlar doğum öncesi koryonik villus örneklemesi (CVS) ve amniyosentez gibi girişimsel testlerdir.
CVS testinde, plasentadan küçük bir hücre örneği alınırken, amniyosentez işleminde bir amniyotik sıvı örneği alınır. Her iki test de fetüsün herhangi bir kromozomal anormalliği olup olmadığını daha fazla tanı kesinliği ile belirleyebilir.
Bu iki test düşük riski taşıyabileceğinden, sizin ve doktorunuzun arasındaki ortak karara dayalı olarak seçici ve dikkatli bir şekilde önerilir.
Bununla birlikte, genellikle 11 ila 14 haftada yapılan ilk trimester risk değerlendirmesi, 15 ila 20 haftada yapılan dörtlü tarama ve 18 ila 22 hafta arasında, ultrason yoluyla gerçekleştirilen fetal yapısal inceleme dahil olmak üzere önerilebilecek ek invaziv olmayan taramalar vardır.
NIPT Plus testi, en az 10. gebelik haftasında olan her yaştaki kadında uygulanabilmektedir. Çoklu gebelerde (ikiz, üçüz), taşıyıcı annelerde, yumurta donörü kullananlarda ve kemik iliği transplantasyonu alanlarda test çalışılmamaktadır.
Birçok hamile bayan doğacak bebeğinin sağlık durumu hakkında endişelenmektedir. Her türlü soru ve sorununuz için mutlaka doktorunuza danışmanız ve tavsiyeleri doğrultusunda uygun testleri yaptırmanız önerilir.
İleri anne yaşı, aile hikayesi veya rutin tarama testlerinde yüksek risk saptanması gibi nedenlerle bazı gebeliklerde kromozom anomalili bebek sahibi olma olasılığı artmaktadır. American College of Obstetricians and Gynecologists, bu gruptaki hamilelerde NIPT Plus testi gibi non invaziv prenatal testleri önermektedir. NIPT Plus testi, hastaların CVS veya amniyosentez kararlarına yardımcı olmaktadır.
NIPT Plus testi yaptıran ve test edilen hastalıklar açısından düşük risk taşıdığı saptanan bayanlar daha güvenli bir hamilelik süreci geçirmektedir. Yüksek risk saptanması durumunda ise yapılacak diğer adımlar için doktorunuz ile görüşmeniz ve tavsiyeleri doğrultusunda hareket etmeniz gerekmektedir. Sağlıklı bebek garantisi veren hiçbir tarama testi bulunmamaktadır. NIPT Plus testinde ise birçok olguda incelenen kromozomların fazla ya da eksik kopya taşıdığı saptanabilmekle beraber bu oran %100 değildir.
NIPT Plus testi ile yalnızca Down Sendromu riski değil başka bir çok kromozomal hastalıklar için de değerlendirme yapılabilmektedir. Bu test, erken tanı konulmasına yardımcı olan tarama testidir.
Her hamilelikte, doğum defektleri, genetik veya diğer medikal problemlerin %3-5 oranında ortaya çıkma riski bulunmaktadır. NIPT Plus testi, sadece kromozomlarına ait sayısal anomalileri incelemekte, diğer sağlık problemleri ile ilgili bilgiler sunmamaktadır.
Anne kolundan alınan kandan bakılır. NIPT Plus testi girişimsel olan testlere (amniyosentez, koryon villus biyopsisi, kordosentez) göre risksiz bir testtir.
Gebeliğin 10. haftasından sonra anne kanında bebeğe ait DNA’lar bulunmaktadır. NIPT Plus testi ile anne kanında bulunan düşük miktarda bebek DNA’sı ile tüm kromozomları tarayabilecek hassas çalışmalar yapmak mümkündür.
NIPT Plus testi ile en yaygın sayısal kromozomal anomali olan Down Sendromu için %99.9’luk bir doğruluk oranı bulunmaktadır.
NIPT Plus testi 10. gebelik haftasından itibaren yaptırılabilir.
Optimize edilmiş çalışma süreçlerimiz 10-12 iş günü içerisinde yüksek kalitede, doğrulanmış sonuçları, kapsamlı tıbbi rapor olarak sunmamızı sağlar.
Özel sağlık sigortanız ve teminatlarınıza göre değişkenlik gösterir
NIPT Plus testini yaptırmak ile ilgileniyorsanız, ilk önce doktorunuzla invazif olmayan testler hakkında bir konuşma yapabilir, ardından bizimle iletişime geçerek testi talep edebilirsiniz.
NIPT Plus testi ile tüm sayısal kromozom anomalileri ve sık görülen delesyon/duplikasyon ve mikrodelesyon/mikroduplikasyonları açısından sonuçları öğrenebilirsiniz.
Trizomi 21 (Down Sendromu), Trizomi 18 (Edwards Sendromu), Trizomi 13 (Patau Sendromu), Monozomi X (Turner Sendromu), 47, XXX (Triple X Sendromu), 47, XXY (Klinefelter Sendromu), 47, XYY (Jacobs Sendromu), Diğer tüm kromozomların monozomi ve trizomileri, 1p36 delesyon sendromu, 22q11.2 delesyon sendromu (DiGeorge Sendromu), 15q11.2 delesyon sendromu, (Angelman Sendromu/Prader-Willi Sendromu), 5p15.2 delesyon sendromu (Cri-du-chat Sendromu), 4p16.3 delesyon sendromu (Wolf-Hirschhorn Sendromu) dahil toplam 66 adet delesyon/duplikasyon ve 15 adet mikrodelesyon/mikroduplikasyon sendromu NIPT Plus testi ile taranmaktadır.
Amniyosentez; bebeğin içinde bulunduğu gebelik kesesindeki amniyon sıvısından kadın doğum uzmanlarınca ultrason eşliğinde örnek alınması işlemidir. Amniyosentezin 14-18. gebelik haftaları arasında yapılması önerilmekte ve işlemlerin 24. haftaya kadar bitirilmesi hedeflenmektedir.
Amniyosentez ile alınan sıvı örneğinden elde edilen hücreler fetüse aittir. Bu hücreler kültür ortamına alınarak çoğaltılır ve elde edilen metafaz kromozomları ışık mikroskobuyla sayısal ve yapısal olarak analiz edilir. Oldukça uğraş gerektiren bir süreçtir ve genellikle 2-4 haftada sonuç verilebilmektedir. Ayrıca, moleküler genetik araştırmaların gerektiği durumlarda ilave süreler söz konusu olabilmektedir.
Bu işlem sonrasında % 0,5 (1/200) civarında düşük riski bulunmaktadır. Uzman hekimler tarafından yapılacak amniyosentez işleminin fetüs sağlığını olumsuz etkilemediği bilinmektedir.
İşlem sonrasında sıvı alınan bölgede yanma ve kızarıklık ortaya çıkabilir. Çok düşük oranda enfeksiyon riski bulunmaktadır. Amniyosentez işlemi sonrası dinlenme ve ağır işten kaçınma önerilmektedir.
Sağlıklı bir bireyde anneden 23, babadan 23 adet olarak kalıtılan toplam 46 kromozom bulunmaktadır. Son kromozom çifti cinsiyeti belirlemektedir. Bayanlar, iki X kromozomu taşırken erkeklerde bir X ve bir Y kromozomu bulunmaktadır. Eksik ya da fazla kromozom varlığında zeka problemleri, gelişme ve büyüme gerilikleri de dahil olmak üzere değişik sağlık sorunları ortaya çıkmaktadır.
• Bir kromozomun 2 kopyası yerine 3 kopyasının taşınması durumu ‘trizomi’ olarak adlandırılmaktadır.
• Bir kromozomun 2 kopyası yerine 1 kopyasının taşınması durumu ‘monozomi’ olarak adlandırılmaktadır.
Hücrelerde 21 nolu kromozomun iki yerine üç adet olması durumunda Trizomi 21 Sendromu (Down sendromu) ortaya çıkmaktadır. Bu hastalarda zeka geriliği ile birlikte kalp ve diğer organlarda doğumsal defektlere neden olmaktadır. Bu bireylerde işitme ve görme sorunları da olabilmektedir. Zeka geriliğinin en yaygın görülen sebebidir. Klinik olarak Down sendromu düşünülen durumlarda kromozom analizi yapılmalı ve sonuçlar genetik danışma ile birlikte verilmelidir.
Trizomi 18 (Edwards Sendromu); 18. kromozomun ekstra bir kopyasının daha bulunması sebebiyle oluşmaktadır. Bu hastalarda zeka geriliği görülmekle birlikte kalp, beyin ve diğer organlarda ciddi doğumsal defektler de ortaya çıkabilmektedir. Edwards sendromu görülen bebekler, bir yaşına ulaşmadan kaybedilmektedir.
Trizomi 13 (Patau Sendromu); 13. kromozomun ekstra bir kopyasının daha bulunması sebebiyle oluşmaktadır. Bu hastalarda zeka geriliği ve birçok doğumsal anomali görülmektedir. Patau sendromu görülen bebekler, genellikle bir yaşına ulaşmadan kaybedilmektedir.
Monozomi X veya 45, X (Turner Sendromu); Bu bozukluk sadece bayanlarda görülmektedir ve bir X kromozomunun olmaması nedeniyle ortaya çıkmaktadır. Hastalarda kalp defektleri, işitme problemleri, minör öğrenme güçlükleri görülmektedir. Ortalamaya göre daha kısa boylu olan bu bireylerde infertilite (kısırlık) problemi bulunmaktadır.